Ciąża jest wyjątkowym okresem w życiu kobiety, w którym jej organizm przechodzi przez wiele dynamicznych zmian. Hormony biorą górę – stężenie estrogenu zwiększa się dziesięciokrotnie, a progesteronu nawet trzydziestokrotnie! Wpływają na cały organizm, w tym na jamę ustną, co może sprzyjać rozwojowi schorzeń, jak choroby przyzębia. Jak zapobiec poważnym kłopotom?
Chociaż ciąża sama w sobie nie jest bezpośrednią przyczyną próchnicy ani choroby przyzębia, stwarza warunki sprzyjające ich rozwojowi.
- Wysokie stężenia hormonów mogą zwiększać reakcję zapalną na czynniki drażniące, w tym bakterie powodujące choroby przyzębia. W rezultacie kobiety w ciąży są bardziej podatne na zapalenie dziąseł, które objawia się krwawieniem, obrzękiem i zaczerwienieniem dziąseł.
- Hormony mogą wpływać na zmianę składu śliny, zmniejszając jej zdolność do neutralizowania kwasów i walki z bakteriami, co zwiększa ryzyko próchnicy.
- W ciąży często dochodzi do zmian w nawykach żywieniowych, takich jak zwiększone spożycie węglowodanów, co również może sprzyjać rozwojowi próchnicy.
Przeczytaj również: Zdrowe dla zębów i dziąseł przekąski dla dzieci. Obalamy mity!
Choroby przyzębia a ciąża
Zdrowie jamy ustnej ma ogromne znaczenie dla przebiegu ciąży i stanu noworodka, zwłaszcza w ostatnim trymestrze. Choroby przyzębia niestety przyjmują rozmiary epidemii. Naukowcy alarmują, że ponad jedna trzecia kobiet w ciąży doświadcza zapalenia przyzębia. Tymczasem zapalenie dziąseł i przyzębia może źle wpływać na przebieg ciąży i rozwój dziecka.
Większość zapalnych zmian, które pojawiają się w tkankach dziąseł podczas ciąży, mija w ciągu kilku miesięcy po porodzie. Jednak jeśli zapalenie przyzębia nie zostanie skutecznie wyleczone, w przyszłości może prowadzić nawet do utraty zębów.
Powikłania chorób przyzębia w ciąży
Najczęstszym powikłaniem choroby przyzębia jest przedwczesny poród i niska waga urodzeniowa. Co roku w skali globalnej rodzi się około 15 milionów dzieci, które przychodzą na świat przed terminem porodu i najczęściej mają one zbyt niską masę urodzeniową.
Badania wykazują, że zaniedbania higieniczne, które są czynnikiem ryzyka choroby przyzębia, mogą dotyczyć niemal połowy kobiet ciężarnych. Niestety, społeczna niechęć do podejmowania działań profilaktycznych oraz leczenia stomatologicznego w tym czasie jest bardzo wysoka.
Polecamy: Rozwój zębów dzieci. Jak chronić zęby przed próchnicą? Poradnik dla Rodziców
Choroby przyzębia – objawy
Choroby przyzębia, w tym zapalenie dziąseł i zapalenie przyzębia, objawiają się szeregiem charakterystycznych symptomów. Najczęściej występującymi objawami są: krwawienie dziąseł, szczególnie podczas szczotkowania zębów lub używania nici dentystycznej, obrzęk i zaczerwienienie dziąseł, ból i wrażliwość dziąseł oraz nieprzyjemny zapach z ust. W zaawansowanych stadiach mogą pojawić się kieszonki dziąsłowe, utrata przyczepu łącznotkankowego oraz ruchomość zębów.
Zapobieganie i leczenie chorób przyzębia w ciąży
- Regularne wizyty u stomatologa: Wizyty kontrolne pozwalają na wczesne wykrycie i leczenie problemów stomatologicznych. Ważne jest, aby poinformować stomatologa o ciąży, aby mógł dostosować plan leczenia.
- Higiena jamy ustnej: Regularne szczotkowanie zębów, używanie nici dentystycznej oraz płukanek do jamy ustnej pomaga w utrzymaniu zdrowia dziąseł i zębów. Szczególną uwagę należy zwrócić na dokładne czyszczenie okolic przyzębia.
- Zdrowa dieta: Dieta bogata w witaminy i minerały, a uboga w cukry i produkty wysoko przetworzone, wspiera zdrowie jamy ustnej. Warto spożywać dużo owoców, warzyw, produktów pełnoziarnistych i białka.
- Unikanie szkodliwych nawyków: Należy unikać palenia tytoniu i spożywania alkoholu, które negatywnie wpływają na zdrowie jamy ustnej i całego organizmu.
Polecamy: Fizjoterapia stomatologiczna – nowa droga do zdrowia
Choroby przyzębia. Jakie zabiegi można wykonywać w czasie ciąży?
Podczas ciąży można bezpiecznie przeprowadzać wiele zabiegów związanych z leczeniem chorób przyzębia. Najważniejsze z nich to profesjonalne czyszczenie zębów, które usuwa płytkę nazębną i kamień nazębny, pomagając zapobiegać stanom zapalnym. W razie potrzeby można również przeprowadzać skaling i root planing (głębokie czyszczenie kieszonek dziąsłowych).
Leczenie farmakologiczne z użyciem bezpiecznych dla ciąży antybiotyków lub antyseptycznych płukanek do ust może być stosowane w przypadku poważniejszych infekcji. Wszelkie zabiegi powinny być jednak skonsultowane z lekarzem prowadzącym ciążę.
Zadbaj o zdrowie jamy ustnej już na etapie planowania ciąży
Dbałość o zdrowie jamy ustnej w ciąży jest niezwykle ważne dla zdrowia mamy i dziecka. Warto pamiętać, że procesy zapalne mogą mieć negatywny wpływ na przebieg ciąży oraz rozwój płodu. Z tego względu o zdrowie jamy ustnej należy dbać już na etapie planowania ciąży, a szczególną uwagę na higienę należy zwracać przez cały okres ciąży.
Źródła:
- Prevalence of periodontal disease in pregnancy: A systematic review and meta-analysis, Journal of Dentistry: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0300571222003098?via%3Dihub
- Konsekwencja zapalenia przyzębia u ciężarnej: https://pulsmedycyny.pl/konsekwencje-zapalenia-przyzebia-u-ciezarnej-1133463